Gildebeker

Gildebeker

Zilveren gildebeker. “DRINT BI MATEN HEETSAL V BATEN ENT SEER ECXSELENT ”

Enkhuizen, gedateerd omstreeks 1600

huwelijksbord

Gedenkbord Huwelijk1769

Gedenkbordvervaardigd ter gelegenheid van het huwelijk van Albert Marcus Vos en Maritjin Jacobsz. Bakker op 26 november 1769

24 cm – achterzijde:“W.V.D.B.”

Heleen%20de%20Vries%20van%20Doesburgh

Heleen de Vries van Doesburgh

IMG_2345

Dochter van Mr Johan De Vries van Doesburgh, overleed op jonge leeftijd als studente in Leiden aan de gevolgen van een longontsteking. Mr. J. heeft uit verdriet en frustratie dit portret vernield. Later kreeg hij daar spijt van en heeft de in stukken gescheurde tekening op board laten lijmen. Daardoor is de kwetsbare pastel bijzonder goed geconserveerd en na een restauratie in 2012 weer in goede conditie.

Schenking aan de stichting 2012, G.M.R. ZweeringThöne

Gerestaureerd 2012 – Jan Snoek, Leidschendam

Jo Koster – pastel – 73 X 55 cm

Reynou

Reynu Meynertsdr Semeyns

Reynu Semeyns, olie op paneel door Jan Claesz 1595, 105 X82 cm

Reynu Meynertsdr Semeyns, geboren 1563/1564, overleden tussen 19-11-1614 en 28-8-1616, dochter van Meynert Simonsz Semeyns en Geert Simonsdr van Wavershoef huwde Enkhuizen 8-4-1582 met Gerrit Dircksz (0verl.1589) en hertrouwde Enkhuizen 2-4-1595 met Jan Huygen van Linschoten (1562/1563-1611), woonde ten tijde van haar eerste huwelijk op het zuideinde van de Breestraat en ten tijde van haar tweede huwelijk op de Oosterhaven.

Moeder van het Provenhuis 1607-1613. Gereformeerd.

Tot 2003 eigendom Gemeente Enkhuizen, bij brand in het voormalig weeshuis ernstig beschadigd geraakt. Door de stichting verworven met de verplichting het schilderij zo goed mogelijk te herstellen. Met name de donkere delen van het schilderij waren aangetast. Gerestaureerd door Gwendolyn Bouvé-Jones, 2003-2004.Bovenstaande foto is na het herstel, in 2014 gemaakt.

In ‘Portret van Enkhuizen in de Gouden Eeuw’door R.E.O. Ekkart, waaraan onderstaande tekst is ontleend, is op p.46 een goede foto te vinden van dit portret voor de brand en restauratie.

Reynu Semeyns was een dochter van Meynert Simonsz Semeyns, die in het laatste kwart van de zestiende eeuw een belangrijke rol in de stedelijke regering speelde als schepen en raad. Op jonge leeftijd trouwde zij in 1582 met Gerrit Dircksz, over wie weinig bekend is. Uit dit huwelijk werden in de jaren 1584-1587 twee zonen en een dochter geboren. In januari 1589 werd Reynu weduwe. Zes jaar later hertrouwde zij met de beroemde ontdekkingsreiziger Jan Huygen van Linschoten. Hij was geboren in Haarlem omstreeks 1563, maar al voor 1578 verhuisde zijn vader Joosten met zijn gezin naar Enkhuizen, waar hij tegelijkertijd de beroepen van notaris en herbergier

uitoefende. Jan Huygen Werd zeeman en zeilde in december 1579 voor het eerst uit, waarna hij ongeveer drie jaar in Spanje en Portugalverbleef. Vervolgens bracht hij vijf jaar door te in India en op de terugreis verbleef hij nog eens tweeëneenhalf jaar op het eiland Terceira, een van de Azoren, voordat hij uiteindelijk, komende uit Lissabon, op 1 september 1592 via Texel in Enkhuizen terugkeerde. In 1594 maakte hij de eerste ontdekkingsreis mee om de noordelijke zeeweg naar Indie te vinden. Reeds enkele maanden na zijn huwelijk met Reynu Semeyns vertrok hij op 2 juli 1595 alweer voor de tweede expeditie in de richting van Nova Zembla, waarvan men in november onverrichterzake terugkeerde. Bij zijn vertrek voor deze tweede reis was de vrouw van Linschoten hoogzwanger, want al op 24 augustus Werd een dochtertje Marritien gedoopt; het kind is vermoedelijk al zeer vroeg gestorven, want haar naam wordt na de vermelding van de doop nergens meer in de archieven aangetroffen. Na zijn terugkeer van de tweede ontdekkingsreis naar het noorden is Van Linschoten honkvast geworden. Hij wijdde zich aan het schrijven van zijn reisherinneringen en werd in 1597 thesaurier van Enkhuizen. Hij overleed in 1611.

Ter gelegenheid van het huwelijk van Jan Huygen van Linschoten en Reynu Semeyns in 1595 schilderde Jan Claesz in hetzelfde jaar portretten van het bruidspaar. Dat van de man is helaas verloren gegaan.

Het geschilderde portret van Reynu Semeyns bleef gelukkig wel bewaard en kwam met de beeltenissen van haar dochter en kleinzoon terecht in het Gereformeerd Weeshuis van Enkhuizen. Zij is op het portret afgebeeld in een eenvoudig zwart gewaad met witte plooikraag, een wit kapje op het hoofd en in de rechterhand een fraai bewerkte zakdoek. Zij staat naast een leunstoel, de linkerhand rustend op de leuning. Slechts de ringen aan beide handen tonen iets van de welstand van de voorgestelde.

Linksboven is aan weerskanten van het wapenschild een versje aangebracht dat de reinheid van de vrouw bezingt en Waarin in de eerste zes letters de voornaam van de voorgestelde (Reynou) is verborgen. De toevoeging van dit versje op het huwelijksportret van Reynu doet wat ironisch aan wanneer we uit de hiervoor vermelde data berekenen dat zij ten tijde van haar huwelijk met Van Linschoten reeds maandenlang zwanger was. Een dergelijke situatie, die in andere gevallen kon leiden tot ernstige berispingen van de zijde van een kerkeraad, was bij deze vrouw uit de hoogste kringen van de stad blijkbaar geen belemmering voor een nadrukkelijke

accentuering van de traditionele eisen van reinheid en kuisheid door middel van een inscriptie op het portret.

Hoewel zij maar ongeveer vijftig jaar oud werd, overleefde Reynu Semeyns twee echtgenoten en drie van haar vier kinderen.

Haar portret vererfde waarschijnlijk op het enige overlevende kind, Hilletjen Gerritsdr, terwijl de tegenhanger, de beeltenis van Jan Huygen van Linschoten, vermoedelijk niet door zijn stiefdochter maar door een van zijn eigen familieleden geërfd werd.

Het portret van Reynu Semeyns behoort tot de vroegst bekende en tevens tot de beste werken van Jan Claesz. “

Recente publicaties: Institutions for Collective Action

Siewert%20Heynsius

Siewert Heynsius (1603-1652) AETATIS SVÆ 5 ANNO 1609,

(vroeger abusievelijk “Riewert“), jongensportret met paard, “het conterfeitsel van Neef Semeyn doe hij een was, voerende een paert aan den toom” (aantekening van J.: de Vries van Doesburgh: “uit Stichting Snoeck van Loosen XVIII, dit is Riewert Roodvelt, gezegd Semeijns, 1605), nalatenschap J.M. de Vries zie catalogus 1849

restauratie 04-01-71 N.Pappenheim-Luitwieler ƒ 438,90

Geschonken aan de Stichting door Mr Th. op 23-04-1966

tentoonstelling Zuiderzeemuseum 1990

R.E.O. EKKART:

Literatuur:Van Arkel en Weissman 1891 p 117;

Moes dl II 7146;

Buyskes 1907, afb;

RKD IB Nummer: 19149

Ekkart 1990 17

Herkomst: vererving tot in de achttiende eeuw onzeker, vanaf Dirk Semeyn van Loosen (1696-1757), Dirk Elias van Loosen (1738-1812), Cornelia Petronella van Loosen (1772-1846) echtgenote van Samuel Snouck op haar dochter Margaretha Maria Snouck van Loosen (1807-1885). Nalatenschap Johanna Margaretha de Vries: zie catalogus 1849.

Na haar kinderloos overlijden uit haar nalatenschap gekocht door Mr J. de Vries van Doesburgh, door Mr Th. Semeijns de Vries van Doesburgh ondergebracht in de Stichting Verzameling Semeijns de Vries van Doesburgh.

Op een etiket op de achterzijde “het conterfeitsel van Neef Semeyn doe hij een was, voerende een paert aan den toom” (deze aantekening is vermoedelijk afkomstig van Dirck Semeyn van Loosen)

Aantekening van Mr J de Vries van Doesburgh “uit Stichting Snouck van Loosen XVIII “dit is Rieuwert Rootvelt gezegd Semeyns 1605

Het portret is nog niet met zekerheid geidentificeerd. De oude identificatie als Rieuwert Dircksz Roodtvelt, de broer van Simon Dircksz Semeyns klopt in elk geval niet, want die was iets jonger.

De mogelijkheid bestaat dat hier Sieuwert Heynsius (1603-1652), de vader van Elia Heynsius is afgebeeld.

Het schilderij neemt een aparte plaats in onder de kinderportretten van Jan Claesz. Het is het enige portret van zijn hand van een kind met een dwergpaardje, een portrettype dat in de eerste helft van de zeventiende eeuw in de kop van Noord-Holland enige populariteit heeft genoten. Het stuk uit 1609 is het vroegst bekende voorbeeld van dit type en sommige latere schilderijen zijn ongetwijfeld onder invloed van dit voorbeeld ontstaan. Het paardje is zeer rijk getuigd.